دادرسی مالیاتی چیست و چگونه انجام می‌شود؟
دادرسی مالیاتی به زبان ساده فرآیندی قانونی است که طی آن، مؤدیان مالیاتی (افراد یا شرکت‌هایی که موظف به پرداخت مالیات هستند) می‌توانند در صورت اختلاف با اداره مالیات، به تصمیمات این اداره اعتراض کرده و آن را مورد بررسی قرار دهند.
در واقع مرحله ای است که پس از ارسال اظهارنامه مالیاتی، مودیان برای اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی و یا فرآیند وصول مالیات انجام می‌دهند.
برگ تشخیص مالیاتی
برگ تشخیص مالیاتی سندی رسمی است که توسط سازمان امور مالیاتی صادر می‌شود و در آن، مبلغ مالیات قابل پرداخت مودی (فرد یا شرکت) بر اساس اطلاعات ارائه شده در اظهارنامه مالیاتی یا سایر اطلاعات موجود، مشخص می‌شود. به عبارت ساده‌تر، این برگ، حکم مالیاتی شما محسوب می‌شود.
هدف از دادرسی مالیاتی چیست؟
هر فرد یا شرکتی که موظف به پرداخت مالیات است، حق دارد که در صورت اعتقاد به اشتباه بودن محاسبات یا تصمیمات سازمان مالیاتی، به آن اعتراض کرده و از حقوق خود دفاع کند. همچنین دادرسی مالیاتی به شفاف‌سازی روند تصمیم‌گیری‌های مالیاتی کمک کرده و از اعمال سلیقه‌های شخصی جلوگیری می‌کند.
اختلافاتی که در دادرسی مالیاتی مطرح می‌شود، می‌تواند منجر به اصلاح و بهبود قوانین مالیاتی شود و از این طریق، نظام مالیاتی کشور کارآمدتر شود.
با ایجاد فرصتی برای رسیدگی به اختلافات، از بروز تنش‌ها و اختلافات طولانی‌مدت بین مودیان و سازمان مالیاتی جلوگیری می‌شود.
دادرسی مالیاتی چگونه انجام می‌شود؟
فرآیند دادرسی مالیاتی و اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی مراحلی دارد که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم.
اعتراض اولیه:
پس از بررسی اظهارنامه مالیاتی، سازمان امور مالیاتی برگ تشخیصی را صادر می‌کند که در آن مبلغ مالیات قابل پرداخت مشخص شده است.
اگر با مبلغ مالیات محاسبه شده موافق نیستید، باید ظرف مهلت قانونی مشخص شده، به صورت کتبی به اداره مالیاتی مربوطه اعتراض کنید. در این اعتراض باید دلایل خود را به طور کامل و با ارائه مستندات لازم ذکر کنید.
بررسی اعتراض توسط اداره مالیاتی:
اداره مالیاتی اعتراض شما را بررسی کرده و در صورت پذیرش، تغییرات لازم را در برگ تشخیص اعمال می‌کند. در صورتی که اداره مالیاتی اعتراض شما را نپذیرد، پرونده به مرحله بعدی ارجاع می‌شود.
هیئت حل اختلاف مالیاتی:
اگر اداره مالیاتی اعتراض شما را نپذیرد، پرونده به هیئت حل اختلاف مالیاتی ارجاع می‌شود. هیئت حل اختلاف متشکل از نمایندگان سازمان امور مالیاتی و نماینده‌ای از جامعه حسابداران یا وکلا است. هیئت حل اختلاف به پرونده شما رسیدگی کرده و تصمیم نهایی را صادر می‌کند
شورای عالی مالیاتی:
در صورتی که با تصمیم هیئت حل اختلاف موافق نباشید، می‌توانید به شورای عالی مالیاتی شکایت کنید. شورای عالی مالیاتی عالی‌ترین مرجع رسیدگی به اختلافات مالیاتی است.
چنانچه در این مرحله شورای عالی، رأی کمیسیون حل اختلاف را نپذیرد، پرونده به سازمان بازرسی مالیاتی ارسال و به کمیسیون حل اختلاف دیگری منتقل می‌شود. در صورت تایید رای شورای حل اختلاف در شورای عالی مالیاتی، مودی می‌تواند نسبت به کرسی سه نفره وزارت اقتصاد معترض شود.
کرسی سه نفره وزارت اقتصاد و دارایی:
این هیئت متشکل از سه نفر است که توسط وزارت اقتصاد و دارایی انتخاب می‌شوند که بعد از رسیدگی به پرونده رای مورد نظر خود را اعلام می‌کنند.
دیوان عدالت اداری:
در مواردی که موضوع شکایت مربوط به مصوبات یا آیین‌نامه‌های اداری باشد، می‌توانید به دیوان عدالت اداری مراجعه کنید. در این مرحله بهتر است مودی با کمک وکیل خود مراحل را پیش ببرد، زیرا احتمالا در این گام، اختلافات با سازمان امور مالیاتی شدت گرفته است.
مدارک لازم برای ارائه شکایت در روند دادرسی مالیاتی:
مدارک لازم برای دادرسی مالیاتی عبارتند از کارت ملی شخص حقیقی، شکایت نامه‌ها همراه با مهر شرکت، تصویر وکالت نامه معتبر و ارائه رای اداره مالیات.
نکات مهم برای در فر|آیند دادرسی مالیاتی
رعایت مهلت‌ها: به مهلت‌های قانونی برای اعتراض و پیگیری پرونده بسیار دقت کنید.
تهیه مدارک کامل و مستند: مدارک شما باید به طور کامل و دقیق از ادعای شما پشتیبانی کنند.
مشاوره با متخصص: در صورت نیاز، از مشاوره یک وکیل مالیاتی یا مشاور مالی با تجربه بهره‌مند شوید.
پیگیری مستمر پرونده: پیگیری مستمر پرونده خود را فراموش نکنید.
کلام آخر
دادرسی مالیاتی، یک ابزار قانونی قدرتمند برای مؤدیان مالیاتی است تا بتوانند در صورت وجود اختلاف با سازمان امور مالیاتی، از حقوق خود دفاع کنند و به نتیجه‌ای عادلانه دست یابند. با آشنایی با مراحل و قوانین دادرسی مالیاتی، مؤدیان می‌توانند به صورت مؤثرتر و کارآمدتر با اختلافات مالیاتی خود برخورد کنند.
