سامانه مودیان
سازمان امور مالیاتی کشور بهمنظور افزایش شفافیت اطلاعات مالی و کاهش فرارهای مالیاتی، اقدام به راهاندازی سامانه مودیان کرده است. این سامانه به هر مودی یک کارپوشه اختصاص میدهد که ارتباطات و تبادل اطلاعات بین مودیان و سازمان، تنها از طریق این کارپوشه صورت میگیرد. مودیان میتوانند با استفاده از دستگاههای مختلف مانند رایانه شخصی، پایانه فروشگاهی، یا سامانههای ابری به سامانه متصل شوند و صورتحسابهای الکترونیکی خود را ثبت، صادر یا استعلام کنند.
یکی از تفاوتهای اصلی این سامانه با دیگر سامانهها، مانند سامانه معاملات فصلی این است که اطلاعات معامله بهطور مستقیم توسط فروشنده ارسال میشود و خریدار تنها اقدام به تایید یا رد صورتحساب میکند. این موضوع، فرآیندهای مالیاتی را سادهتر و دقیقتر میکند.
اهداف سامانه مودیان
جلوگیری از فرار مالیاتی:
یکی از اهداف اصلی سامانه مودیان جلوگیری از فرار مالیاتی است. این سامانه با حذف امکان صدور فاکتورهای سوری و کنترل درآمدهای مودیان، از فرارهای مالیاتی جلوگیری میکند.
افزایش سرعت رسیدگی:
با توجه به اینکه سامانه مودیان یک سیستم برخط و هماهنگ با بخش های مختلف سازمان است، فرآیند رسیدگی به امور مالیاتی سریعتر انجام میشود.
بهبود پاسخدهی:
از طریق سامانه مودیان، فرآیند پاسخدهی و بررسی صورتحسابها بهصورت دقیق و آنلاین انجام میشود، بدون نیاز به مراجعه حضوری و صرف وقت و هزینه اضافی.
کاهش خطا:
استفاده از سامانه مودیان باعث کاهش خطاهای انسانی در فرآیندهای مختلف مالیاتی میشود، چه از طرف مودی و چه از طرف ممیز.
دسترسی به اطلاعیهها:
مودیان میتوانند بهطور مستقیم از طریق سامانه مودیان به اطلاعیهها و مکاتبات مالیاتی دسترسی پیدا کنند، که این امر به کاهش بهانههای مربوط به عدم اطلاع کمک میکند.
پایانه فروشگاهی چیست؟
پایانه فروشگاهی، به دستگاهی مانند رایانه، دستگاه کارتخوان (POS) یا درگاه پرداخت الکترونیکی اطلاق میشود که باید سه قابلیت اصلی داشته باشد:
- اتصال به شبکه پرداخت بانکی
- اتصال به سامانه مودیان
- صدور صورتحساب الکترونیکی
برای تحقق این امر، شرکتهای ارائهدهنده خدمات پرداخت باید با سازمان امور مالیاتی همکاری کنند تا رسید پرداخت این دستگاهها بهعنوان یک صورتحساب معتبر ثبت شود.
حافظه مالیاتی چیست؟
حافظه مالیاتی نوعی حافظه الکترونیکی است که برای ثبت و نگهداری اطلاعات مربوط به صورتحسابهای الکترونیکی و انتقال آنها به سامانه مودیان مورد استفاده قرار میگیرد. این حافظه ممکن است بهصورت سختافزاری یا نرمافزاری باشد و باید دارای شناسه یکتای مالیاتی باشد.
شناسههای حافظه مالیاتی توسط سازمان امور مالیاتی به هر مودی اختصاص داده میشود. نرمافزارهای حسابداری از سال ۱۴۰۲ به بعد باید قابلیت ارسال صورتحسابهای الکترونیکی به سامانه مودیان را داشته باشند تا مورد تایید قرار گیرند.
صورتحسابهای الکترونیکی مالیاتی
صورتحسابهای الکترونیکی به سه نوع اصلی تقسیم میشوند:
صورتحساب الکترونیکی نوع اول:
این نوع صورتحساب شامل تمامی اطلاعات خریدار، فروشنده، کالا یا خدمات، مالیات بر ارزش افزوده، تخفیف و نحوه تسویه است.
صورتحساب الکترونیکی نوع دوم:
در این نوع، اطلاعات فروشنده و کالاها بهطور کامل درج میشود، اما اطلاعات خریدار نیاز نیست و مالیات بر ارزش افزوده در آن لحاظ نمیشود.
صورتحساب الکترونیکی نوع سوم:
رسید پرداخت صادره از دستگاه کارتخوان یا درگاه الکترونیکی پرداخت که مالیات بر ارزش افزوده برای خریدار اعتبار محسوب نمیشود.
صورتحساب غیرالکترونیکی (صورتحساب شمس)
این نوع صورتحساب مشابه نوع اول صورتحساب الکترونیکی است اما فاقد شماره منحصر به فرد سامانه مودیان است. این نوع صورتحساب زمانی صادر میشود که سامانه مودیان در دسترس نباشد و بهصورت موقت توسط سازمان ارائه میشود.
محدودیت صدور صورتحساب الکترونیکی
مودیان نمیتوانند بدون محدودیت اقدام به صدور صورتحسابهای الکترونیکی کنند. حد مجاز فروش برای مودیان به شرح زیر تعیین میشود:
الف: واحدهای جدید التأسیس و فاقد سابقه
حد مجاز فروش معادل سه برابر معافیت مالیاتی موضوع ماده ۱۰۱ قانون مالیاتهای مستقیم برای یک دوره مالیاتی تعیین میشود.
ب: مودیان قدیمی
حد مجاز فروش معادل سه برابر فروش اظهاری دوره مشابه سال قبل تعیین میشود، به شرط آنکه مالیات مربوط به آن دوره بهطور کامل پرداخت شده باشد.
افزایش حد مجاز فروش
مودیان میتوانند برای افزایش حد مجاز فروش خود یکی از این دو اقدام را انجام دهند:
- پرداخت مالیات مربوط به میزان افزایش حد مجاز مورد درخواست
- ارائه تضامین کافی مانند سپرده بانکی، ضمانت بانکی یا وثیقه ملکی
سازمان امور مالیاتی موظف است بلافاصله پس از پرداخت مالیات یا ارائه تضامین، حد مجاز فروش مودی را افزایش دهد. مودیان باید دقت داشته باشند که افزایش حد مجاز فروش پس از پایان دوره مالیاتی امکانپذیر نیست و باید در همان دوره اقدامات لازم را انجام دهند.
نتیجهگیری
اهاندازی این مودیان تحولی بزرگ در ساختار مالیاتی کشور ایجاد کرده است. این سامانه با ارائه امکانات مختلف نظیر ثبت و بررسی صورتحسابهای الکترونیکی، بهبود فرآیندهای مالیاتی و کاهش خطاهای انسانی، بهعنوان یکی از ابزارهای مهم در مدیریت مالیاتها و جلوگیری از فرار مالیاتی شناخته میشود.